Stolica: Baku
Waluta: nowy manat (AZN), 1 manat = 100 gopików;
1 USD = ok. 0,87 AZN
Język urzędowy: azerbejdżański
Inne języki: rosyjski
Znajdź online wycieczkę i sprawdź oferty last minute
Przewodnik po Azerbejdżanie
WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE
Obywatele polscy udający się do Azerbejdżanu muszą mieć wizę (także posiadacze paszportów dyplomatycznych). Można ją uzyskać w Ambasadzie Republiki Azerbejdżańskiej w Warszawie (ul. Zwycięzców 12, tel.22 616 21 88), a także we wszystkich azerbejdżańskich placówkach dyplomatyczno-konsularnych za granicą. Nie wydaje się wiz na przejściach morskich, drogowych i kolejowych. W razie potrzeby wizę pobytową można przedłużyć do jednego roku w Urzędzie ds. Migracji, m.in. w Baku. Termin ważności paszportu przy wjeździe do Azerbejdżanu nie jest określony (zwyczajowo nie powinien być krótszy niż 3 miesiące). Nie jest wymagane posiadanie biletu powrotnego ani określonej sumy pieniędzy na każdy dzień pobytu. Politykę wizową azerbejdżańskich władz należy określić jako liberalną i otwartą.
Uwaga: obywatele Unii Europejskiej nadal nie mogą przekraczać granicy lądowej pomiędzy Azerbejdżanem a Federacją Rosyjską (szczegółowa informacja w części „Podróżowanie po kraju”).
Zgodnie z Rozporządzeniem Prezydenta RA z 13.09.2010 r. począwszy od 15.10.2010 r. na lotnisku w Baku nie ma możliwości uzyskania wizy wjazdowej do Azerbejdżanu. Wizę można uzyskać jedynie w konsulatach Republiki Azerbejdżańskiej. Wyjątki:
- Zgodnie z Rozporządzeniem, cudzoziemcy i osoby bez obywatelstwa mogą składać wniosek wizowy bezpośrednio w MSZ RA (na lotnisku w Baku) tylko w niżej określonych przypadkach:
- W przypadkach przewidzianych międzypaństwowymi oraz międzyrządowymi umowami RA;
- W przypadku przybycia na oficjalne zaproszenie Prezydenta RA, Premiera RA, Marszałka Parlamentu RA, Naczelnika Administracji Prezydenckiej RA, Przewodniczącego Najwyższego Parlamentu Nachiczewańskiej Republiki Autonomicznej;
- W przypadku przyjazdu na oficjalne zaproszenie (prezesa Trybunału Konstytucyjnego, Głównego Prokuratora RA, Rzecznika Praw Obywatelskich (Ombudsman) RA, Prezesa Centralnej Komisji Wyborczej, Przewodniczącego centralnego organu władzy wykonawczej RA), które zostało uzgodnione z Państwowym Urzędem Migracyjnym RA;
- W przypadku przyjazdu pracowników przedstawicielstw dyplomatycznych i konsularnych oraz organizacji międzynarodowych, osób wchodzących w skład administracyjne technicznej służby oraz ich krewnych, cudzoziemców pełniących w RA misję dyplomatyczną;
- W przypadku przyjazdu na oficjalne zaproszenie Ministerstwa Spraw Nadzwyczajnych RA do wzięcia udziału w likwidacji skutków sytuacji nadzwyczajnych;
- W przypadku zgonu krewnego, mieszkającego w RA (na podstawie aktu zgonu).
PRZEPISY CELNE
Nie ma ograniczeń we wwożeniu gotówki do sumy stanowiącej równowartość 10 tys. USD, konieczne jest natomiast jej zadeklarowanie (można nie deklarować sum mniejszych niż 500 USD). Przy wwozie ponad 10 tys. USD w gotówce na przejściach granicznych wypełnia się dodatkowe zaświadczenie i pobierany jest podatek w wysokości 1% od deklarowanej sumy (www.az-customs.net). Należy również zadeklarować wszelkie cenne rzeczy (komputery przenośne, dzieła sztuki, wyroby jubilerskie itp.). Przy wywozie dywanów, przedmiotów antykwarycznych, dzieł sztuki i wyrobów jubilerskich konieczne jest przedstawienie ich certyfikatów (wystawia je Ministerstwo Kultury, pomocy w uzyskaniu certyfikatu udzielają wyspecjalizowane salony sprzedaży) oraz rachunków. Dozwolony jest wywóz do 0,125 kg czarnego kawioru.PRZEPISY PRAWNE
Surowo karane jest posiadanie i przewóz narkotyków oraz handel nimi. Identyczna kara grozi za handel bronią i jej posiadanie. Nie ma możliwości odbycia kary więzienia w Polsce. Osoby przyjmujące leki psychotropowe podczas podróży muszą mieć zaświadczenie lekarskie.MELDUNEK
Cudzoziemiec przybywający do Azerbejdżanu na okres do 30 dni ma obowiązek wypełnić i złożyć w miejscu pobytu podanie (ankietę rejestracyjną) wraz z fotografią. Jeśli zamierza przebywać w Azerbejdżanie dłużej, obowiązany jest przejść w miejscu zamieszkania procedurę rejestracyjną. W tym celu należy przedłożyć w terytorialnej jednostce MSW (OWIR) paszport z ważną wizą, przydział na mieszkanie lub inny dokument uprawniający do korzystania z lokalu albo pisemne oświadczenie zapraszającego o udostępnieniu swojego mieszkania cudzoziemcowi. Przepisy meldunkowe, zwłaszcza przy krótszych pobytach, nie są zbyt rygorystycznie egzekwowane, jednak w przypadku wzrostu napięcia w regionie sytuacja ta może się zmienić.UBEZPIECZENIE
Ubezpieczenia osobowe nie są obowiązkowe. Honorowane są polisy zdrowotne międzynarodowych towarzystw ubezpieczeniowych.SZCZEPIENIA, SŁUŻBA ZDROWIA
Nie ma obowiązkowych szczepień. Zagrożenie stanowi żółtaczka pokarmowa. Turyści odwiedzający latem azerbejdżańską prowincję, zwłaszcza południe kraju, mogą profilaktycznie zaszczepić się przeciwko błonicy i przyjmować preparaty antymalaryczne. Należy pić wodę przegotowaną lub dostarczaną w fabrycznych pojemnikach oraz myć warzywa i owoce przed jedzeniem. W nagłych przypadkach można wezwać karetkę państwowego pogotowia ratunkowego (tel. 103), której załoga udzieli podstawowej pomocy za niewielką opłatą lub bezpłatnie. W Baku istnieją też prywatne pogotowia – mają bardziej nowoczesny sprzęt, a personel mówi po angielsku. Wezwanie kosztuje ok. 100 USD. Standardowa usługa stomatologiczna w przyzwoitym gabinecie kosztuje od 100 USD. Poza Baku dostęp do pomocy medycznej jest utrudniony.INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Przy krótkich pobytach honorowane jest polskie prawo jazdy. Przy pobytach dłuższych konieczne jest uzyskanie dokumentu azerbejdżańskiego, który na podstawie prawa polskiego (lub międzynarodowego) wydaje Państwowa Policja Drogowa. Obowiązkowe jest ubezpieczenie OC i coroczny przegląd techniczny, dokonywany w odpowiedniej dla miejsca zamieszkania jednostce policji drogowej. Dowodem dokonania przeglądu jest certyfikat i naklejka na szybę. Drogi – poza nielicznymi wyjątkami – są w złym stanie i nie mają odpowiedniego oznakowania. Kierowcy nagminnie łamią przepisy, m.in. nie używają kierunkowskazów i wyprzedzają na trzeciego. W nocy należy uważać na nie oświetlone pojazdy oraz prowadzone z pastwisk zwierzęta.Przekraczając granicę Azerbejdżanu własnym środkiem transportu, właściciel pojazdu jest zobowiązany do uiszczenia kaucji wjazdowej, zwracanej przy wyjeździe. Wysokość kaucji zależy od wartości pojazdu, może to być nawet kwota w wysokości kilku tysięcy dolarów (opłaty przyjmowane są tylko i wyłącznie w dolarach).
PODRÓŻOWANIE PO AZERBEJDŻANIE
Planując podróż po regionie Kaukazu Południowego, trzeba pamiętać, że niektóre przejścia graniczne są zamknięte dla obcokrajowców. Nie jest możliwy wjazd drogą lądową do Azerbejdżanu z Rosji ani przejazd w drugą stronę (granicę tę mogą przekraczać tylko obywatele krajów należących do Wspólnoty Niepodległych Państw). Z uwagi na nie uregulowany konflikt wokół Górskiego Karabachu zamknięta jest granica Azerbejdżanu z Armenią. Między tymi państwami nie funkcjonuje też komunikacja lotnicza, nie ma bezpośredniej wymiany pocztowej ani łączności telefonicznej. Cudzoziemcy mogą korzystać z obu przejść granicznych między Azerbejdżanem a Gruzją (przejście kolejowe i drogowe w okolicach gruzińskiego miasta Rustavi, tzw. Czerwony Most, oraz drogowe Balakan-Lagodekhi), z dwóch przejść między Azerbejdżanem a Iranem (Astara oraz Culfa w enklawie Nachiczewan); przejście w okolicach miasta Bilasuvar dostępne jest jedynie dla obywateli Iranu i Azerbejdżanu), a także z jedynego przejścia granicznego z Turcją (Sadarak w Nachiczewanie). Otwarta pozostaje granica morska (rejsy z Baku do Aktau w Kazachstanie i Turkmenbaszy w Turkmenistanie oraz nieregularne do Bandar-e Anzali w Iranie; uwaga: rozkład rejsów bywa traktowany przez kapitanów poszczególnych jednostek czysto orientacyjnie).
W podróżowaniu po kraju występują ograniczenia. Górski Karabach oraz pas ziemi wokół niego - m.in. powiaty (rejony) Qubadlı, Zangilan, Cabrayıl, Fizuli, Xocavand, Ağdam, Kalbacar i Lacin, łącznie ok. 20% powierzchni kraju - znajdują się pod faktyczną kontrolą Ormian i nie ma tam wjazdu. Funkcjonująca tam tzw. Republika Górskiego Karabachu nie jest uznawana przez władze RP, ani przez żadne inne państwo na świecie. Technicznie możliwe jest dostanie się do Karabachu od strony Armenii, lecz władze Azerbejdżanu stanowczo przed taką podróżą przestrzegają. Wiza tzw. Republiki Górskiego Karabachu w paszporcie turysty może uniemożliwić późniejszy wjazd do Azerbejdżanu. Dla obcokrajowca niedostępna jest również ta część pogranicza z Armenią, którą kontrolują władze w Baku, z wyjątkiem okolic miast Ağstafa i Qazax, przez które przebiega droga i linia kolejowa do Gruzji. Podróż po obszarach graniczących z Iranem (Astara, Lerik, Yardımlı, Calilabad) jest możliwa po uzyskaniu zgody straży granicznej Azerbejdżanu. Należy być tam przygotowanym na częste kontrole dokumentów.
Nie ma ograniczeń w podróżowaniu po terenach sąsiadujących z wchodzącym w skład Federacji Rosyjskiej Dagestanem ani z Gruzją (m.in. rejony Zaqatala, Şaki, Qax, Oğuz, Qabala;, Qusar, Xacmaz).Dla mniej wymagających turystów najdogodniejszym środkiem komunikacji są mikrobusy (tzw. marszrutki). Przeciętna opłata za przejazd na dłuższej trasie (ok. 250-350 km) wynosi 5-8 USD. Z Baku, z okolic stacji metra „20 Stycznia”, mikrobusy we wszystkich kierunkach odjeżdżają co kilkanaście, kilkadziesiąt minut. Aby dostać się ze stolicy Azerbejdżanu do będącej enklawą Nachiczewańskiej Republiki Autonomicznej, do niedawna trzeba było uzyskać pozwolenie w Stałym Przedstawicielstwie NAR w Baku. Obecnie nie jest ono wymagane, ponieważ jednak przepisy mogą znowu się zmienić, należy na wszelki wypadek skontaktować się z przedstawicielstwem (ul. Mirzabała Mamedzade 8, tel. 492-53-12 lub 498-82-84). Podróż jest możliwa drogą lotniczą (bilet na trasie Baku-Nachiczewan kosztuje ok. 100 USD w jedną stronę), ewentualnie tranzytem przez Iran lub Gruzję i Turcję. Również tam należy być przygotowanym na częste kontrole dokumentów.
BEZPIECZEŃSTWO W AZERBEJDŻANIE
Azerbejdżan jest krajem bezpiecznym. Zagrożenie przestępczością pospolitą jest niewielkie, choć sytuacja ta wydaje się, niestety, ulegać zmianie. Kradzieże samochodów (i z samochodów) są wciąż rzadkością, natomiast zwiększa się liczba napadów i rabunków, których ofiarami padają także cudzoziemcy. Władze sugerują, by w Baku cudzoziemcy powstrzymywali się od samotnych nocnych odwiedzin dyskotek i miejsc rozrywki, z wyjątkiem prestiżowych hoteli. Ogólnie rzecz biorąc, poziom bezpieczeństwa jest wciąż wysoki, jednak ze względu na sytuację w najbliższym sąsiedztwie (Irak, Kurdystan) oraz w samym Azerbejdżanie (konflikt karabachski) trudno o prognozy wydarzeń na dłuższy okres.RELIGIA, OBYCZAJE
W odróżnieniu od większości krajów muzułmańskich niezbyt restrykcyjnie przestrzega się tu praw i zasad islamu, w tym dotyczących spożywania alkoholu. Kobiety najczęściej noszą ubiory europejskie, mężczyźni ubierają się w długie spodnie (szorty nie budzą zdziwienia jedynie na plażach i w ścisłym centrum Baku).ŚWIĘTA W AZERBEJDŻANIE
Ustawowe dni wolne od pracy (święta państwowe i religijne) to: 1 stycznia – Nowy Rok; 20 stycznia – Dzień Żałoby Narodowej (rocznica pacyfikacji Baku przez Armię Radziecką w 1990 r.); 8 marca – Dzień Kobiet; 20–21 marca – Nowruz Bajram; 9 maja – Dzień Zwycięstwa nad Faszyzmem; 28 maja – Dzień Republiki (rocznica proklamacji Azerbejdżańskiej Republiki Demokratycznej w 1918 r.); 15 czerwca – Dzień Ocalenia Narodowego (rocznica objęcia władzy przez Hejdara Alijewa w 1993 r.); 26 czerwca – Dzień Sił Zbrojnych; 18 października – Dzień Niepodległości (rocznica deklaracji niepodległości z 1990 r.); 12 listopada – Dzień Konstytucji (rocznica uchwalenia Konstytucji w 1995 r.); 17 listopada – Święto Odrodzenia Narodowego; 31 grudnia – Dzień Solidarności Azerów z Całego Świata. Dniami wolnymi są ponadto dwa ruchome święta religijne: Gurban Bajram i zakończenie ramadanu. Jeśli święto wypada w sobotę lub niedzielę, poniedziałek ogłaszany jest zazwyczaj dniem wolnym – nie pracują wtedy urzędy, szkoły itd. (handel i usługi działają normalnie).PRZYDATNE INFORMACJE
- Sieć punktów wymiany walut jest dobrze rozwinięta, poza centralnymi dzielnicami Baku mało jest natomiast bankomatów (akceptowane są karty VISA, MasterCard/Eurocard i American Express, prowizja wynosi 1–1,5% od wypłacanej sumy). Można płacić kartami w większych hotelach, restauracjach i centrach handlowych, przede wszystkim w Baku, choć coraz częściej także na prowincji.
- Najpowszechniejszą walutą obcą pozostają dolary, poza Baku bywają czasem trudności z wymianą euro. W większości restauracji, zwłaszcza lepszych, dolary są akceptowane (reszta wydawana jest w manatach, trzeba zwracać uwagę na kurs).
- Koszty utrzymania w Baku są o ok. 30% wyższe niż w Warszawie (prowincja jest znacznie tańsza). Planując podróż, należy liczyć przynajmniej 100 USD na każdy dzień pobytu – w zależności od indywidualnych wymagań i od tego, czy planuje się przebywać głównie w Baku, czy też poza stolicą.
- Cena jednoosobowego pokoju w przyzwoitym hotelu w Baku zaczyna się od 80–120 USD (w hotelach tańszych należy liczyć się np. z brakiem ciepłej bądź bieżącej wody). Na prowincji można wygodnie przenocować za połowę tej sumy lub nawet mniej (w hotelach w cenie poniżej 20 USD warunki są z reguły mocno spartańskie).
- Sklepy i punkty usługowe otwarte są z reguły codziennie (z wyjątkiem najważniejszych świąt religijnych) i pracują do późna.
- W Baku i większych miastach Internet jest powszechnie dostępny.
- Dniem wolnym od pracy jest niedziela (urzędy zwykle zamknięte są również w sobotę). Piątek jest dniem roboczym.
- Zaopatrzenie sklepów jest zadowalające, choć zdarza się, że oferują one przeterminowane produkty spożywcze (trzeba sprawdzać daty ważności).
- Należy unikać alkoholu pochodzącego z nie sprawdzonych źródeł (np. nabytego na bazarze). W obrocie znajduje się pewna ilość podrobionego wina i wódki marek gruzińskich i azerbejdżańskich.
- Zimą występują przerwy w dostawie energii elektrycznej, bardziej dotkliwe poza stolicą i w peryferyjnych dzielnicach miast.
- Latem uciążliwością są upały, przekraczające 40 st. C (lipiec–sierpień). Najdogodniejszymi porami do odwiedzenia Azerbejdżanu są wiosna i jesień.
- Coraz mniej powszechna, zwłaszcza poza Baku i wśród młodszego pokolenia, jest znajomość rosyjskiego, choć pozostaje on najbardziej rozpowszechnionym językiem obcym i w każdej praktycznie miejscowości znajdzie się osoba dobrze mówiąca po rosyjsku.
- Polska budzi dobre skojarzenia, a Polaków darzy się autentyczną sympatią.
- Nie ma przeszkód w fotografowaniu, z wyjątkiem oznaczonych obiektów, a także okolic granicy państwowej (należy na to szczególnie uważać w Republice Nachiczewańskiej, w której strefy przygraniczne zajmują dużą część terytorium). Azerowie chętnie pozują do zdjęć, należy jednak zawsze pytać o zgodę, choćby gestem czy uśmiechem.
- Działają polskie telefony komórkowe wszystkich systemów.
- W kuchni dominuje baranina, wołowina oraz drób, wieprzowina jest trudno dostępna.
- Różnica czasu między Polską a Azerbejdżanem wynosi plus 3 godziny.